Κουκονήσι

Το Κουκονήσι είναι μία νησίδα βορειοανατολικά του Μούδρου που συνδέεται με την ακτή με υπερυψωμένο λιθόστρωτο δρόμο. Από το 1992 ο Λημνιός αρχαιολόγος Χρήστος Μπουλώτης διεξάγει ανασκαφές που αποκάλυψαν ένα σπουδαίο προϊστορικό κέντρο, ισοδύναμο της Πολιόχνης. Ακμάζει κατά την Φαιά περίοδο, όταν η Πολιόχνη παρακμάζει. Το αποχετευτικό σύστημα, το οχυρωματικό τείχος και τα εργαστήρια οδηγούν στο συμπέρασμα ότι έχουμε μία οργανωμένη κοινωνία αγροτών, τεχνιτών και εμπόρων.

Στη νησίδα υπήρξε συνεχής κατοίκηση από την Πρώιμη περίοδο ως την Ύστερη Εποχή του Χαλκού. Οι αλλεπάλληλες οικιστικές φάσεις εντοπίζονται γύρω από ένα στενό κεντρικό δρόμο, που διαιρεί τον οικισμό σε βόρεια και νότια συνοικία. Εντοπίστηκε μυκηναϊκή παρουσία, κάτι που αποδεικνύει την εγκατάσταση ελληνικών φύλων στη Λήμνο, και αγγεία από την ηπειρωτική και τη νησιωτική Ελλάδα.

Σύμφωνα με έναν τοπικό θρύλο σ’ αυτά κατοικούσαν οι Κούκονες, οι οποίοι ήταν πελώριοι και άγριοι και ζούσαν απομονωμένοι στο νησάκι χωρίς να έχουν σχέσεις με τους υπόλοιπους κατοίκους της Λήμνου. Κάποτε αποφάσισαν να κλειστούν στα σπίτια τους και να μην ξαναβγούν. Έτσι εξαφανίστηκαν. Ο θρύλος έχει ενδιαφέρον, αν συνδυαστεί με τους Κίκονες, λαό της Θράκης, τους οποίους αναφέρει ο Όμηρος ως συμμάχους των Τρώων και ο Ηρόδοτος ως τους πρώτους αμπελουργούς της Θράκης. Γενάρχης τους θεωρείτο ο Κίκων, γιος του Απόλλωνα και της Ροδόπης. Δεδομένου ότι θρακικά φύλα είχαν εγκατασταθεί στο νησί, ίσως στο τοπωνύμιο και στο θρύλο επιβιώνει η ανάμνηση της παρουσίας του αρχαίου αυτού θρακικού φύλου στη Λήμνο.