Το κάστρο της Μύρινας

Το κάστρο της Μύρινας είναι ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα και μεγαλύτερα κάστρα του Αιγαίου. Ο Κριτόβουλος το αποκαλεί Κάστρο της Μυρινουπόλεως. Την πρώτη αρχή του κάστρου την εντοπίζουμε στην Τυρρηνική-Πελασγική περίοδο του νησιού, μετά το 900 π.Χ., όπως εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς από τα υπολείμματα του πελασγικού τείχους, το οποίο μετά το 450 π.Χ. ολοκληρώθηκε από τους Αθηναίους Κληρούχους. Πάνω στα ερείπια της αρχαίας ακροπόλεως κτίστηκε το 1186 από τον αυτοκράτορα Ανδρόνικο Α το βυζαντινό κάστρο για την προστασία της Μύρινας.

Επισκευάστηκε το 1207-1214 από τον Ficola Navigajoso και στα 1361 από τον Ιωάννη Ε τον Παλαιολόγο. Νεώτερες επισκευές των τειχών της Μύρινας έγιναν το 1477 και στα τέλη του 16ου αιώνα. Η ονομασία Παλαιόκαστρο δόθηκε στην Μύρινα μετά την εγκατάλειψη της Ηφαιστείας και του νεοιδρυθέντος κάστρο του Κότσινα.

Η τοποθεσία του κάστρου της Μύρινας ήταν πράγματι ιδεώδης. Μία φυσική οχυρή χερσόνησος εισερχόμενη σε σημαντικό βάθος στην θάλασσα που σχηματίζει από την βόρεια και νότια πλευρά της δύο κόλπους, τον Τούρκικο και το Ρωμέικο γιαλό που αποτελούν, κυρίως η πρώτη, ασφαλή αγκυροβόλια για τα ελλιμενιζόμενα πλοία. Η ανάβαση των εχθρών από όλες τις πλευρές της χερσονήσου είναι δυσχερής λόγω των απορρώγων και των επ¨αυτών τειχισμάτων, τα οποία με τις επάλξεις και τους πύργους τους καθιστούσαν αδύνατη την ανάβαση των πολιορκητών, είτε από τις τρεις πλευρές, που περιβρέχονταν από την θάλασσα (βόρεια, δυτική και νότια)είτε από την ανατολική πλευρά, όπου ορθώνεται το επιβλητικό τείχος, στο οποίο βρίσκονται οι δύο είσοδοι, που λόγω της επαυξημένης οχυρώσεως καθίσταται, αν όχι αδύνατη, πάντως δυσχερής η προσπέλαση και η είσοδος στο τείχος. Επομένως, το φρούριο δεν παραβιάζεται από καμιά πλευρά. Σημαντικό επίσης είναι ότι από την  βόρεια πλευρά είναι ενισχυμένο το κάστρο με τριπλές αλλεπάλληλες σειρές τειχών, επειδή δεν υπάρχει φυσική οχύρωση.

Στον χώρο του κάστρου διατηρούνται κτίσματα διαφόρων εποχών, από την πελασγική, κλασική, βυζαντινή και τουρκική περίοδο, μέχρι την γερμανική κατοχή.

Σήμερα στο κάστρο της Μύρινας, υπάρχει πληθώρα ελαφιών τα οποία τις νυχτερινές ώρες κατευθύνονται στον κάμπο, έξω από την πόλη, προς εύρεση τροφής. Τη νύχτα, στην  θερινή περίοδο, τα τείχη φωτίζονται, από επιλεγμένες θέσεις, με ηλεκτρικούς προβολείς, ώστε να δημιουργείται ένα φαντασμαγορικό θέαμα. Το κάστρο είναι επισκέψιμο, όμως δε διαθέτει ειδικούς χώρους υποδοχής και ξενάγησης, επίσης χρειάζεται προσοχή κατά την περιδιάβαση του γιατί υπάρχει ελαφρά ολισθηρότητα στα πλινθόστρωτα δρομάκια του.